Windykacja to proces odzyskiwania długu. W praktyce możemy wyróżnić trzy jego główne etapy. Pierwszym z nich jest tak zwane postępowanie polubowne. Oznacza to w praktyce, że w momencie pojawienia się przeterminowanych wierzytelności, wierzyciel podejmuje kontakt z dłużnikiem w celu poinformowania go o wystąpieniu takiej sytuacji  i zwraca się z prośbą o spłatę zaległych kwot.

Przekładając to na przykład z życia codziennego, może to być sytuacja, gdy operator telekomunikacyjny przysyła smsa, z informacją, że do konkretnego dnia nie wpłynęła kwota z tytułu miesięcznego abonamentu za usługi.

Oficjalne wezwanie do zapłaty

W przypadku dalszego braku płatności, wierzyciel ma prawo przesłać informację do dłużnika z oficjalnym wezwaniem do zapłaty. To bardzo istotny element postępowania polubownego, dlatego, że dopiero po 30 dniach od wysłania takiej informacji wierzyciel ma prawo dokonać wpisu negatywnego na temat dłużnika w instytucjach takich jak Biura Informacji Gospodarczej bądź Biuro Informacji Kredytowej. Ten wpis z kolei jest informacją dla innych instytucji, że dany dłużnik nie spłaca zaciągniętych zobowiązań w terminie – jest z jednej strony sankcją dla dłużnika, a z drugiej ostrzeżeniem dla innych kredytodawców, czy usługodawcą.

Zaangażowanie firmy windykacyjnej

Gdy takie działanie nie pomoże, bardzo często wtedy do gry wchodzą firmy windykacyjne. Mogą one działać na zlecenie wierzyciela, w jego imieniu, bądź w imieniu własnym, gdy odkupiły wcześniej prawa do długu (na co zezwala polskie prawo). Celem firmy windykacyjnej jest po pierwsze uzyskanie kontaktu z dłużnikiem – skoro została zaangażowana, to oznacza, że najczęściej dłużnik nie odpowiadał pozytywnie na wcześniejsze próby kontaktu z nim. A po drugie doprowadzenie do spłaty zadłużenia przez danego dłużnika. Metody kontaktu i sposobu prowadzenia działań windykacyjnych przez profesjonalne firmy windykacyjne są opisane w kodeksie etycznym KPF https://kpf.pl/etyka/zasady-dobrych-praktyk/

Rozwiązanie polubowne

Windykacja może skończyć się na tym etapie. Gdy firmie uda się skontaktować z dłużnikiem, jej przedstawiciele starają się tak ustalić harmonogram spłaty długu, by był on satysfakcjonujący dla obu stron. Nie powinien on rujnować budżetu domowego dłużnika, ale jednocześnie zapewnić spłatę długu w racjonalnym horyzoncie czasowym.

Zdarzają się także sytuacje, gdy okazuje się, że dłużnik nie jest w stanie spłacić wierzytelności, pomimo najszczerszych chęci – nie pozwala mu na to trudna sytuacja finansowa wywołana zdarzeniem losowym, czy szczególnie uciążliwa choroba przewlekła. W takich sytuacjach firmy windykacyjne bardzo często starają się pomóc dłużnikowi – np. przez umorzenie części zadłużenia bądź całkowite umorzeniu wierzytelności. Dłużnik jednak musi przedstawić przekonujące dowody na poparcie swojej trudnej sytuacji życiowej.

W przypadku, gdy okaże się, że dłużnik uporczywie unika kontaktu, bądź świadomie odmawia spłaty zadłużenia, a firma windykacyjna, bądź wierzyciel uznaje, że nie ma szansy na porozumienie etap polubowny ulega zakończeniu.

Postępowanie sądowe

Kolejnym etapem jest postępowanie sądowe. W toku rozprawy, sąd ustala stan faktyczny i weryfikuje racje wierzyciela, a także argumenty dłużnika, jeśli dochodzi do jawnej rozprawy. W praktyce, w przypadku niskich kwot wierzytelności stosuje się tak zwane Elektroniczne Postępowanie Upominawcze, które w praktyce oznacza, że sąd nie wzywa na rozprawę stron, wydaje wyrok bez przeprowadzania postępowania dowodowego, jedynie na podstawie analizy materiałów i dokumentów zawartych w pozwie. Wtedy sąd może nakazać od razu dłużnikowi zapłatę wierzytelności lub wniesienie sprzeciwu w określonym ustawowo terminie. Po upływie tego terminu, taki wyrok sądu staje się prawomocny, jeśli dłużnik nie wniesie sprzeciwu. Oczywiście, gdy dłużnik wniesie sprzeciw, wtedy mamy do czynienia z typową rozprawą, gdzie przeprowadzone zostanie postępowanie dowodowe i na jego podstawie sąd wyda wyrok, wyda nakaz zapłaty bądź odrzuci roszczenie wierzyciela, jeśli przychyli się do racji dłużnika.

Postępowanie egzekucyjne

W sytuacji, gdy pierwsze dwa postępowania nie przyniosły rozwiązania sprawy, windykacja przechodzi w etap postępowania egzekucyjnego. Nastąpić może ono jedynie wtedy, gdy sąd wyda prawomocny wyrok bądź nakaz zapłaty. Komornik posiadając sądowe upoważnienie ma prawo przystąpić do odzyskiwania długu, a ma on bardzo duże uprawnienia. Ma prawo na poczet spłaty zadłużenia zająć przedmioty należące do dłużnika:

  • pojazdy mechaniczne,
  • pensję,
  • rachunek bankowy,
  • prawo do lokalu spółdzielczego,
  • nieruchomości,
  • akcje,
  • udziały oraz wszelkie inne prawa majątkowe.

Komornik ma prawo również siłą wejść do mieszkania bądź innego lokalu należącego do dłużnika (także w asyście policji), ma prawo takie lokale przeszukiwać.

Ponadto może wyszukiwać informacji na temat dłużnika wśród innych instytucji, które mogą mieć dane na temat sytuacji finansowej dłużnika. By uniknąć spotkań z komornikiem, lepiej od razu podjąć próbę polubownego kontaktu z firmą windykacyjną, czy wierzycielem, który do nas się zgłosił. Dodatkowo sąd może zasądzić zwrot kosztów postępowania stronie, która przegrała proces. Oznacza to, że gdy dłużnik otrzyma prawomocny wyrok nakazujący mu spłatę należności, będzie musiał liczyć się z dodatkowymi kosztami.

Chcesz wiedzieć więcej? Napisz do nas!

Więcej informacji:
Cykl ABC Windykacji. Co to jest windykacja online?
Firma windykacyjna – czego jej nie wolno
Słownik najważniejszych pojęć wierzytelności

Poleć artykuł